Sikora bogatka, w skrócie bogatka, należąca do ptaków śpiewających jest mniejsza od wróbla. Bogatki zasiedlają prawie całą Europę, z wyjątkiem Islandii, północnych krańców Półwyspu Skandynawskiego oraz północy Rosji. Ich areał lęgowy rozciąga się dalej na wschód, aż po Japonię i na południe po Indie i Wyspy Sundajskie. Nie występują w bezdrzewnych regionach północnej Azji, a także w górach, od Kaukazu po Himalaje. W Polsce jest to liczny gatunek lęgowy, zasiedlający wszelkie typy lasów i zadrzewień, aż do górnej granicy lasu w górach. Bogatki występują często w sąsiedztwie człowieka. Chętnie przebywają w parkach, ogrodach i sadach. Bogatki są stale wokół nas, więc są uważane za osiadłe. Jednak znaczna część naszych bogatek odlatuje na zimę do zachodniej i południowej Europy, a na ich miejsce przylatują bogatki ze wschodu. Poza tym ptaki, które decydują się zimować w Polsce, przenoszą się z lasów do ludzkich osiedli.
Długość ciała tej sikory wynosi ok. 14-15 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 20 cm, a ciężar ok. 16-21 g. Ta największa z naszych sikor ma czarną głowę z białymi policzkami, wierzch ciała oliwkowy, a pokrywy skrzydłowe - szaroniebieskie z białym prążkiem. Spód ciała jest żółty z czarną podłużną pręgą, która u samca ciągnie się od podbródka do podbrzusza, gdzie przechodzi w czarną plamę. U samicy pręga ta urywa się, zanim dojdzie do podbrzusza lub dochodzi tam w postaci wąskiej smugi.
W zimie bogatki łączą się z innymi gatunkami sikor, z kowalikami, pełzaczami oraz dzięciołami dużymi i koczują po okolicy w poszukiwaniu pożywienia. Bogatki na wolności mogą żyć do piętnastu lat.
Bogatka jest mniej zwinna od mniejszych sikor i częściej od nich poszukuje pożywienia na ziemi. Pokarm często wydłubuje swoim mocnym dziobem, trzymając go między nogami. Bogatki są owadożerne. Zjadają owady, ich larwy, pająki i inne drobne bezkręgowce. Jednak zimą przerzucają się na dietę nasienno-owocową. Chętnie przylatują do karmników, przez co zjednują sobie sympatię ludzi. Bogatki są sprytne. Obserwują inne sikory, które robią zapasy, wtykając w szczeliny kory nasiona i owady. Bogatki chętnie okradają te spiżarnie. W Anglii opisywano bogatki, które rozdziobywały aluminiowe kapsle na butelkach z mlekiem i wypijały śmietanę. Bogatki, tak jak inne sikory, można spotkać przy padlinie zwierząt, jeśli tylko została napoczęta przez silniejszych amatorów tego pokarmu.
Pewną ciekawostką dietetyczną może być fakt, że bogatki, gdy mają niedostatek pokarmu, mogą atakować nietoperze. Węgierscy naukowcy stwierdzili, że tamtejsze bogatki potrafią się żywić nietoperzami żyjącymi w jaskiniach. ptaki te atakują zimujące w stanie hibernacji nietoperze o nazwie karliki malutkie, ważące zaledwie 4-6 g. Bogatki ważące 20 g. mają nad karlikami oczywistą przewagę. Sikory atakują nietoperze, kierując się piskiem wydawanym przez nie po obudzeniu z hibernacji. Nietoperze są wówczas powolne i bezbronne. Sikory dziobią nietoperze w głowę, docierając do mózgu. Wcześniej martwe lub okaleczone nietoperze z ranami, które mogły być skutkiem dziobania znajdowano między innymi w Szwecji i Polsce, jednak wówczas jeszcze nie było dowodów, że to wina ptaków.
Bogatki gnieżdżą się w dziuplach i budkach lęgowych. Gdy upatrzą sobie jakąś dziuplę lub budkę o odpowiednich rozmiarach, przepędzają z niej wszystkie zwierzęta i ptaki, które chciałyby tam zamieszkać. Bogatki potrafią założyć gniazdo w najmniej oczekiwanych miejscach: w starych pogiętych wiadrach, w rurach piecowych, skrzynkach na listy, skrzynkach z bezpiecznikami, w huśtawkach na placach zabaw, szlabanie na przejeździe kolejowym, słupku ogrodzeniowym lub w rozdzielni elektrycznej. Samica sama wybiera miejsce na gniazdo i buduje je bardzo starannie. Najpierw całą przestrzeń wypełnia mchem, nawet gdy jest bardzo duża. Potem w mchu wygniata półokrągłą czarkę i wyściela ją włosiem i piórami. Konstrukcja gniazda może być tak zwarta, że przypomina luźny filc.
W drugiej połowie kwietnia, a czasem już na początku miesiąca, samica składa w jednodniowych odstępach 10-13 jaj. Zniesione jaja przykrywa starannie wyściółką. Od przedostatniego jaja samica zaczyna wysiadywanie, które trwa przez 13-14 dni. W tym czasie dokarmiana jest przez samca. Pisklęta karmione są przez obydwoje rodziców, którzy przynoszą im w dziobie po jednej gąsienicy. Z pokarmem przylatują do piskląt nawet 900 razy w ciągu dnia. Młode opuszczają gniazdo po 18-20 dniach i, jeżeli nie opuściły gniazda przedwcześnie, to od razu dość sprawnie podlatują i ukrywają się w koronach drzew, gdzie jeszcze przez kilkanaście dni są dokarmiane przez rodziców. Wiele par przystępuje do drugiego lęgu w czerwcu. W drugim lęgu jest mniej jaj, czasem tylko 6.
Śpiewające bogatki można usłyszeć już w grudniu. Wczesny śpiew bogatki jest cichy i jakby nieśmiały. Bogatki nie tylko śpiewają. Potrafią wydawać też inne odgłosy. Oto głos zaniepokojenia. Jest to głos trzeszczący, trochę podobny do trzeszczenia sroki. Głos ten może być poprzedzony jednym, dwoma a nawet trzema bardzo wysokimi piskami. A oto jeszcze inne głosy. Takimi głosami bogatki od zywają się przez cały rok. I jeszcze 1, dzwoniący głos, którym posługują się bogatki. Śpiew bogatki to serie złożone z takich samych dwu lub trzysylabowych motywów. Sylaby mogą brzmieć czysto lub szorstko, mogą być modulowane lub też mogą nie zmieniać wysokości w czasie swojego trwania. Śpiew może być szybki lub wolny, a nawet trochę nieregularny. Oto kilka rodzajów śpiewu bogatek.