Rodzina: Pliszkowate - Motacillidae

rodzaj: Motacilla

• Pliszka górska
• pliszka siwa
• Pliszka żółta
• Pliszka cytrynowa

Pliszka górska - Motacilla cinerea

pliszka górska, mały, wędrowny ptak z rodziny pliszkowatych (Motacillidae), rzędu wróblowych (Passeriformes), występuje w kilku podgatunkach. W Europie występuje podgatunek Motacilla cinerea cinerea, którego zasięg występowania obejmuje Eurazję aż po Kaukaz i Iran. Podgatunki zasiedlające chłodne strefy klimatyczne są wędrowne. Populacje europejskie zimują w Afryce południowej, a azjatyckie - w południowej Azji. Pliszka górska dobrze czuje się w górach, gdzie osiedla się nad brzegami rwących potoków i rzek górskich o piaszczystym lub żwirowym dnie. Można ją też niekiedy spotkać na nizinach nad wartkimi strumieniami lub rzekami.

Samiec w szacie godowej ma czarne podgardle ograniczone od góry białym wąsem, wierzch głowy, kark i grzbiet szare, a spód intensywnie żółty. Samica i samiec w szacie spoczynkowej nie mają czarnej plamy na podgardlu, lecz kolor żółty płynnie przechodzi przez biały do szarości wierzchu ciała. Pliszka górska osiąga długość ciała ok. 18-19 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 25-27 cm i wagę ok. 15-25 g. Pliszki górskie odżywiają się bezkręgowcami zbieranymi na brzegu.

Pliszka górska zakłada gniazdo nad brzegiem rzeki lub strumienia w szczelinie skalnej, w pryzmie kamieni, a także w załomie muru lub pod mostem. Gniazdo jest zawsze osłonięte od góry. Zbudowane jest z mchu oraz korzonków traw i wyścielone włosiem i sierścią. W kwietniu-czerwcu samica składa 4-6 szarawych lub białych, upstrzonych brązowymi plamkami jaj, które wysiaduje na zmianę z samcem przez 11-14 dni. Pisklęta (gniazdowniki) opuszczają gniazdo po ok. 12-13 dniach. Do gniazda pliszki swoje jajo podrzuca często kukułka. Pliszka górska wyprowadza zwykle 2 lęgi w roku.

W Polsce pliszka ta jest ptakiem lęgowym. Przeloty pliszek górskich można obserwować w naszym kraju w marcu-kwietniu i wrześniu-październiku. Ptaki te są objęte ochroną.

Pliszka siwa - Motacilla alba

Pliszka siwa, ptak z rodziny pliszkowatych (Motacillidae), rzędu wróblowych (Passeriformes, występuje w kilku podgatunkach. Zasiedla tereny otwarte w pobliżu ludzkich siedzib: ugory, pastwiska, suche łąki i plaże. Spotkać ją można na placach, podwórkach, szosach i brzegach zbiorników wodnych.

Wierzch głowy, podgardle i górna część piersi pliszki siwej są czarne, kark, boki i ciała i grzbiet popielate, czoło, policzki, boki szyi oraz spód ciała czystobiałe. Pliszka siwa ma długi ogon (jak wszystkie pliszki) oraz cienki i zaostrzony dziób. Długość jej ciała wynosi ok. 19 cm, rozpiętość skrzydeł - ok. 30 cm, ciężar - 17-25 g. Odżywia się owadami chwytanymi w locie lub na ziemi.

Gniazdo pliszki siwej umieszczone jest we wnękach i załomach budynków, pod dachami, mostami, w rynnach, dziuplach, budkach lęgowych, w stertach cegieł lub drewna, czasem na ziemi pod osłoną korzeni. Jest ono zbudowane z traw, korzonków i mchu, wyścielone obficie włosiem, sierścią i piórami. W kwietniu i lipcu samica składa 4-6 jaj, które wysiaduje na zmianę z samcem przez 12-16 dni. Pisklęta (gniazdowniki) opuszczają gniazdo po ok. dwóch tygodniach. Pliszki siwe wyprowadzają 2 lęgi w roku

Pliszka siwa jest gatunkiem wędrownym. Jest najpospolitszą i najliczniejszą pliszką zachodniej części Europy Środkowej, gnieżdżącą się w całej Europie i próbującą niekiedy zimować w jej częściach o łagodniejszym klimacie, w tym nawet w Europie Środkowej. W Polsce jest ptakiem lęgowym. Przylatuje do nas w marcu-kwietniu, a odlatuje we wrześniu-październiku. Objęta jest ochroną.

Pliszka żółta - Motacilla flava

Pliszka żółta,mały ptak wędrowny z rodziny pliszkowatych (Motacillidae), rzędu wróblowych (Passeriformes), występuje w kilku podgatunkach. Żyje na przestrzeniach otwartych, głównie na umiarkowanie wilgotnych łąkach. Ostatnio coraz częściej spotkać ją można na polach obsianych rzepakiem.

samiec pliszki żółtej jest cały żółty z wyjątkiem szarego wierzchu głowy, oliwkowego grzbietu i białego podgardla. U samicy wszystkie kolory są przytłumione, jakby brudniejsze. Nad okiem tej pliszki znajduje się żółtawobiaława smuga. Ubarwienie omawianego ptaka jest bardzo podobne do ubarwienia pliszki górskiej i dlatego lepiej byłoby posługiwać się nazwą "wolarka", ponieważ pliszkę żółtą często obserwuje się na pastwiskach i łąkach pomiędzy pasącym się bydłem. Długość jej ciała wynosi 16-19 cm, rozpiętość skrzydeł ok. 27 cm i ciężar 14-21 g. Pliszka żółta odżywia się owadami chwytanymi w locie lub na ziemi, jak również na pasącym się bydle.

Gniazdo pliszka żółta zakłada na ziemi, ukryte wśród niezbyt gęstej roślinności. Zbudowane jest ono z traw i wyścielone włosiem. W maju-lipcu samica składa 4-6 białych, gęsto nakrapianych brązowymi plamkami jaj, które wysiaduje na zmianę z samcem przez 14-16 dni. Pisklęta (gniazdowniki) przebywają w gnieździe przez ok. 2 tygodnie. Pliszki żółte wyprowadzają 1-2 lęgi w roku.

W Polsce pliszka żółta jest ptakiem lęgowym. Przylatuje do nas w marcu-maju, a odlatuje w sierpniu-październiku. Pliszki żółte są pod ochroną.

Pliszka cytrynowa - Motacilla citreola

Bardzo podobna do pliszki żółtej jest pliszka cytrynowa, która dobrze czuje się na wilgotnych łąkach w pobliżu wody. Ciężar jej ciała wynosi 18-25 g. Odżywia się drobnymi bezkręgowcami. Gniazdo zakłada na ziemi. W maju-lipcu samica składa 4-6 jaj, które wysiaduje na zmianę z samcem przez 14-15 dni. Pisklęta są gniazdownikami, więc przez pewien czas muszą pozostawać w gnieździe. Pliszki cytrynowe wyprowadzają 1-2 lęgi w roku. Ptaki te przylatują do Polski w maju, a odlatują w sierpniu-wrześniu. Pliszki cytrynowe przystępują niekiedy u nas do lęgów. Są objęte ochroną.