Poniższy tekst został napisany na podstawie różnych źródeł. Ponieważ nie jestem ekspertem lecz tylko amatorem ptaków, więc nie wiem, czy wszystko jest zgodne z prawdą. Gdyby ktoś znalazł jakiś błąd, proszę o kontakt .
Ewolucyjny przodek, który dał początek współczesnej rodzinie jaskółkowatych oddzielił się od grupy prymitywnych, owadożernych ptaków prawdopodobnie w Eocenie (ok. 50 milionów lat temu). Klasyfikacja jaskółkowatych do dziś nie jest ustalona. Początkowo umieszczano wszystkie jaskółkowate (Hirundinidae) i jerzykowate (Apodidae) w jednym rodzaju Hirundo. Obecnie uznaje się, że Jaskółkowate i jerzykowate nie są ze sobą spokrewnione i tworzą odrębne rodziny. Jerzykowate i jaskółkowate uważano za grupy blisko spokrewnione prawdopodobnie dlatego, że przejawiały podobne cechy przystosowawcze. Obecnie rodzina jaskółkowatych podzielona jest na 2 podrodziny: jaskółki (Hirundininae) oraz jaskólniki (Pseudochelidoninae). Do podrodziny jaskólników należy 1 rodzaj i 2 gatunki. Według jednej z klasyfikacji podrodzina jaskółek obejmuje 14 rodzajów i 86 gatunków. W innych klasyfikacjach liczba rodzajów i gatunków w podrodzinie jaskółek jest inna.
Jaskółkowate są rozpowszechnione na całym świecie, z wyjątkiem najwyższych szerokości geograficznych (Arktyka i Antarktyka) oraz niektórych wysp oceanicznych. Około 30 gatunków jaskółkowatych gnieździ się w Afryce. Do Afryki przylatują na zimę jaskółki z Azji i Europy po skończonych lęgach. W Australii występują 4 endemiczne gatunki jaskółek, w Ameryce Północnej -9 gatunków, a w Ameryce Południowej i Środkowej - ok. 20 gatunków. Jaskólnik czerwonooki (Pseudochelidon eurystomina) występuje w Afryce (Kongu i Gabonie), natomiast jaskólnik białooki (Pseudochelidon sirintarae) - w południowo-wschodniej Azji (Tajlandia). Ten ostatni gatunek jest bardzo rzadki, niezwykle trudny do obserwacji i istnieje duże prawdopodobieństwo, że już wymarł.
Jaskółkowate dobrze czują się w otwartych siedliskach z dużą ilością owadów i z dogodnymi miejscami do gniazdowania. Zasiedlają zadrzewione ekosystemy w pobliżu rzek, jezior i strumieni, zadrzewione sawanny, prerie, tereny podmokłe, nadbrzeżne klify i okolice jaskiń. W obrębie jednego rodzaju występują gatunki zasiedlające różne środowiska. Na przykład gatunki z rodzaju Hirundo zamieszkują siedliska od pustyń po lasy deszczowe i od obszarów górskich po tereny nadbrzeżne. Jaskółkowate są ptakami osiadłymi, koczowniczymi lub wędrownymi. Gatunki wędrowne migrują w ciągu dnia, a w nocy odpoczywają.
Jaskółkowate są małymi do średniej wielkości ptakami o długości 10-24 cm i wadze10-60 g. Jednym z najmniejszych gatunków jest brzegówka (Riparia riparia) o długości ok. 12 cm, a jednym z największych - jaskółczak modry (Progne subis) o długości ok. 22 cm. Jaskółki mają krótkie i słabe nogi, o przednich palcach częściowo zrośniętych przy podstawie, pozwalające jedynie na niezdarny, drepczący chód. Krótki dziób o szerokiej podstawie i dużym rozwarciu ułatwia chwytanie owadów w locie. Jaskólniki (Pseudochelidoninae) mają silniejsze nogi i stopy, większe i grubsze dzioby oraz szerokie, trójkątne skrzydła. Skrzydła jaskółkowatych są długie i ostro zakończone, zawierają 9 lotek pierwszorzędowych. Mięśnie poruszające skrzydłami są dobrze rozwinięte, co sprawia, że ptaki z tej rodziny w locie są szybkie, zwinne i wytrzymałe. Ogony, zawierające 12 sterówek, mogą być lekko rozwidlone, głęboko wcięte lub zakończone prostokątnie. U wielu gatunków samce mają dłuższe ogony niż samice. Pióra jaskółkowatych są krótkie i dobrze przylegają do skóry.
wierzch ciała jest zwykle ciemny, często z zielonym lub fioletowym połyskiem, spód natomiast jest jasny lub biały, niekiedy prążkowany. Powszechnym zjawiskiem jest występowanie w upierzeniu rdzawo-brązowych lub rdzawo-czerwonych plam. U gatunków gnieżdżących się w norach (jak np. brzegówka - Riparia riparia) lub takich, które zasiedlają tereny suche lub górzyste (jak np. jaskółka skalna - Ptyonoprogne rupestris) upierzenie jest piaskowo-brązowe bez połysku. Jaskólnik czerwonooki ma lśniąco czarne upierzenie oraz czerwone oczy, dziób i nogi. Jaskólnik białooki ma zaokrąglony ogon oraz jedwabiste, czarne upierzenie z niebieskawo-zielonym połyskiem, biały kuper, różowe stopy, żółty dziób, żółtawe tęczówki i białe obwódki wokół oczu.
Jaskółkowate są ptakami owadożernymi, chwytają owady w locie w szeroko otwarty dziób. Gatunkiem, którego znaczącą część diety stanowi pokarm roślinny, jest nadobniczka drzewna (Tachycineta bicolor). W czasie złej pogody zjada ona jagody i inne drobne owoce oraz nasiona, co stanowi ok. 20% pożywienia. O diecie wielu gatunków jaskółek brak jest dokładnych informacji. Największe gatunki mogą chwytać duże owady takie jak ważki i motyle. Większość gatunków żywi się mniejszymi owadami, takimi jak muchy, chrząszcze i mrówki. Jaskółki unikają owadów żądlących, takich jak pszczoły i osy, zjadają czasami pająki. Dieta jaskółek zmienia się w ciągu roku w zależności od dostępności owadów. W czasie trwania sezonu lęgowego jaskółki żerują blisko terenu gniazdowania. Jednak w czasie niepogody muszą lecieć znacznie dalej, aby znaleźć coś do jedzenia. Jaskółki żerują w grupach lub dużych stadach, mogą również pożywiać się indywidualnie. Aby się napić, jaskółkowate (tak jak jerzyki) lecą tuż nad powierzchnią wody i chwytają krople w szeroko otwarty dziób.
Agresywnie nastawione jaskółki, zanim rzucą się na rywala lub intruza, stroszą piórka na szyi i głowie, trzepoczą skrzydłami i klapią gniewnie dziobami. Jaskółki również szeroko otwierają dzioby i wyciągają szyje, gdy inne ptaki zbliżają się do gniazda. Jaskółkowate używają bogatego zestawu sygnałów dźwiękowych: innym głosem objawiają zaniepokojenie i irytację, inne dźwięki służą do porozumiewania się z członkami tego samego gatunku, jeszcze inny głos oznacza sygnał alarmowy, gdy w pobliżu pojawi się drapieżnik, wreszcie tony wabiące i śpiew mają za zadanie oczarować samice. Śpiew służy również samcom do oznaczania granic własnego terytorium gniazdowania i do jego obrony przed rywalami. Piosenki jaskółkowatych są zwykle seriami prostych, niekiedy całkiem miło brzmiących świergotów.
Łączenie się w pary poprzedzone jest zalotami, w których samiec wykonuje skomplikowane loty godowe z trzepotaniem skrzydłami i rozpościeraniem ogona. W czasie zalotów samice również mogą trzepotać skrzydłami. Samce niektórych gatunków przy rozpościeraniu ogona ukazują barwne plamy na kuprze. Podczas śpiewu lub w chwilach irytacji samce eksponują kolorowe plamy znajdujące się na czołach lub szyjach. W zachowaniach godowych niektórych gatunków (np. u dymówki - Hirundo rustica) ogon samca ma duże znaczenie, ponieważ samicom najbardziej podobają się te samce, których ogony są najdłuższe i najbardziej symetryczne.
Jaskółkowate tworzą monogamiczne związki. Jednak, zwłaszcza u ptaków gnieżdżących się kolonijnie, samce dość często spółkują z samicami, z którymi nie są skojarzone. Skojarzone pary gatunków niewędrownych pozostają w okolicy miejsca gniazdowania przez cały rok i przez cały czas przepędzają intruzów ze swojego rewiru. Jednak najenergiczniej bronią swojego gniazda w sezonie lęgowym. Gatunki wędrowne powracają rok rocznie do tego samego obszaru gniazdowania i wybierają to samo gniazdo zwłaszcza wtedy, gdy uprzednio odniosły w nim sukces rozrodczy. Ptaki jednoroczne zwykle wracają w pobliże miejsca, w którym się wykluły i wychowały.
Jaskółkowate gnieżdżą się w grupach, w dużych koloniach lub też pojedynczo. Samce zwykle wybierają miejsce gniazdowania, a następnie wabią samice śpiewem i skomplikowanymi lotami godowymi. Miejsce gniazdowania dla gatunków gnieżdżących się kolonijnie ogranicza się do samego gniazda i niewielkiego skrawka przestrzeni otaczającego gniazdo. Obszar ten jest większy dla gatunków niegniężdżących się grupowo.
Niektóre gatunki gnieżdżą się w szczelinach skalnych, wydrążonych pniach, lub w dziuplach opuszczonych przez dzięcioły albo inne ptaki, inne kopią tunele z komorami gniazdowymi w błotnistych lub piaszczystych brzegach i skarpach, jeszcze inne muszą mieć dostęp do miękkiego błota, aby skleić z niego swoje gniazda i umocować je na klifach lub innych pionowych ścianach, rzadziej na drzewach. Niektóre (jak wspomniana nadobniczka drzewna - Tachycineta bicolor) może gnieździć się w odpowiednich skrzynkach lęgowych. Niektóre gatunki gnieżdżą się w pobliżu człowieka, na ścianach budynków, pod mostami lub wewnątrz budynków gospodarskich. Np. dymówka (Hirundo rustica) gnieździ się w budynkach gospodarskich, a wcześniej wykorzystywała jaskinie i nadbrzeżne klify. Również jaskółka rdzawoszyja (Hirundo pyrrhonota), gnieżdżąca się pierwotnie wyłącznie na klifach, obecnie przykleja swoje gniazda do ścian budynków i pod mostami. Większość jaskółkowatych wykorzystuje jednak naturalne miejsca gniazdowania.
Gniazda jaskółkowatych niegnieżdżących się w jamach zbudowane są z mieszaniny śliny, błota i gliny, wzmocnione gałązkami, trawą oraz innym materiałem i wyścielone piórami, słomą, sianem, sierścią itp. Gniazdo może być otwartą czarką, jak u dymówki (Hirundo rustica) albo zamkniętą, kulistą strukturą z niewielkim otworem wlotowym, jak u jaskółki rdzawoszyjej (Hirundo pyrrhonota). Do gniazda jaskółki rdzawoszyjej może prowadzić korytarz o długości 15-20 cm. Jaskółki raczej nie siadają na ziemi, jednak w sezonie lęgowym można obserwować, jak ptaki sfruwają na ziemię, aby zbierać grudki błota potrzebne do budowy lub naprawy gniazda. Jaskółkowate gnieżdżące się w norach ziemnych kopią tunele o długości 1-2 m, zakończone komorami lęgowymi, suto wysłanymi sianem i piórami. Jaskólnik czerwonooki wykopuje tunele o długości do 3 m. Jaskółka rdzawoszyja w ciągu sezonu lęgowego może zbudować kilka gniazd, z których nie wszystkie są wykorzystywane do lęgów. Gniazdo może być naprawiane i użytkowane przez szereg lat.
U gatunków gnieżdżących się w jamach jaja są zwykle białe. U innych gatunków jaja są przeważnie plamkowane i mają barwne (raczej nie białe) tło. Wielkość zniesienia może wahać się od 2 do 8, jednak powszechnie wielkość ta wynosi 4-5. Wielkość zniesienia jest mniejsza (2-3 jaja) u gatunków tropikalnych i większa (nawet 7-8 jaj) u gatunków gnieżdżących się w klimacie umiarkowanym, przy czym liczba jaj może spadać w kolejnych lęgach w tym samym sezonie rozrodczym. Jaskólnik czerwonooki składa zwykle 4-5 jaj; biologia rozrodu jaskólnika białookiego jest nieznana. U jaskółki rdzawoszyjej, która gnieździ się w dużych koloniach, niektóre samice znoszą jaja w cudzych gniazdach. Jeśli samica złoży jajo w swoim gnieździe, bierze je niekiedy w dziób i zanosi do cudzego gniazda. U niektórych gatunków jaja wysiadywane są tylko przez samicę, u innych - przez oboje rodziców. Okres inkubacji może trwać 11-20 dni (najbardziej typowy okres to 14-16 dni).
Ponieważ świeżo wyklute pisklęta są pokryte skąpym puchem, więc muszą być ogrzewane przez jedno z rodziców do czasu, aż będą trochę lepiej opierzone. Oboje rodzice ogrzewają pisklęta i karmią je tak często, jak jest to możliwe, niekiedy kilka razy na godzinę. Gdy pisklęta trochę podrosną, a ich upierzenie pozwala na właściwą regulację temperatury, oboje rodzice mogą je opuszczać i szukać pożywienia w tym samym czasie. Okres przebywania piskląt w gnieździe trwa ok. 3 tygodnie - może wynosić 17-30 dni.
Sukces lęgowy uzależniony jest od warunków pogodowych - zła pogoda oznacza mało owadów. Wiele piskląt umiera wówczas z głodu. Śmiertelność wśród piskląt może wzrastać z powodu nękających je pasożytów. Wiele piskląt również ginie w żołądkach głodnych drapieżników.